Giáp xác mười chân là liên bộ lớn nhất trong lớp giáp mềm ngành giáp xác. Hãy cùng Thế giới động vật tìm hiểu Tất tật về liên bộ giáp xác mười chân Decapoda trong bài viết dưới đây nhé!
(Decapoda), bộ động vật chuyên hoá nhất của lớp Giáp xác (Crustaceae). Cơ thể gồm: đầu, ngực và bụng, có 5 đôi chân bò, trong đó đôi thứ nhất và thứ hai thường có dạng kìm (càng cặp) dùng tự vệ và bắt mồi. Phần bụng có thể kéo dài, cuối có đuôi bơi và bánh lái như ở tôm hoặc tiêu giảm như ở cua. Ở GXMC kí cư (Anomura) sống chui trong vỏ ốc, phần bụng tiêu giảm, mất đối xứng, vỏ ngoài rất mỏng, một số phần phụ mất đi. Trứng thụ tinh được giữ dưới bụng nhờ chân bụng (trừ tôm he Penaeidae đẻ trứng vào nước). Ở tôm, cua nước ngọt, trứng phát triển thẳng tới giai đoạn con non rồi mới rời mẹ sống tự do; trứng phát triển qua một số giai đoạn ấu trùng: Nauplius, Zoea, Metazoea, Megalopa trước khi trưởng thành.
Mỗi loại ấu trùng cần một loại thức ăn khác nhau là yêu cầu rất quan trọng trong sản xuất giống nhân tạo. GXMC là thành phần thuỷ sản có giá trị; là đối tượng khai thác quan trọng; nhiều loài là đối tượng gây nuôi như tôm he (Penacus), tôm hùm (Panulirus), các loại cua (Scylla, Portunus), tôm càng (Macrobrachium), tôm moi, tôm riu, cua dừa (Briguslarto). Ở Miền Bắc Việt Nam có các loài tôm: tôm càng (Macrobrachium nipponense, M. hainanense), tôm riu (Caridina; Palaemonetes, Palaemon), cua đồng (Somaniathelphusa); ở Miền Nam có loài tôm càng xanh (Macobrachium rosenbergii) cỡ to có giá trị kinh tế lớn.
Decapod tồn tại trong nhiều mối quan hệ với các sinh vật khác. Ví dụ, các thành viên của một số loài cua ẩn sĩ mang theo hải quỳ hoặc các đàn bryozoan trên vỏ trong mối quan hệ cộng sinh (mối quan hệ mà các đàn không ăn mô vật chủ). Cua đậuNgược lại, Pinnotheres ostreum ký sinh trên hàu Mỹ, gây tổn thương mang. Một số tôm có mối quan hệ cộng sinh với cá; chúng loại bỏ ký sinh trùng khỏi miệng và mang của cá.
Decapod có hành vi phức tạp. Cua ẩn sĩ tìm kiếm những vỏ rỗng để sử dụng làm lớp phủ bảo vệ, liên tục lựa chọn những vỏ lớn hơn để phù hợp với sự phát triển của chúng. Chúng phân biệt giữa các vỏ có sẵn dựa trên kích thước, loài, trọng lượng và mức độ hư hại vật lý của từng vỏ. Hai loại vận động cơ bản là bơi và bò, mặc dù decapod macruran có thể di chuyển nhanh về phía sau bằng cách uốn cong bụng. Đào hang được thực hiện bằng cách đập những động vật bơi giống lá, hoặc pleopod, hoặc bằng cách đào bằng chân ngực.
Nói chung có sự phân chia giữa các giới tính, mặc dù có một số ví dụ về lưỡng tính đồng thời (tức là các cá thể có cả cơ quan sinh sản nam và nữ). Trong hầu hết các nhóm, quá trình thụ tinh là bên ngoài, mặc dù ở một số loài, quá trình này là bên trong. Người ta tin rằng các biến thể trong các mô hình hoạt động giao phối có liên quan đếnchu kỳ lột xác . Các loài mười chân đực chỉ có thể giao phối khi lớp vỏ ngoài của chúng đã cứng hoàn toàn, trong khi một số loài cái chỉ có thể giao phối sau khi lột xác khi vỏ của chúng mềm. Ở hầu hết các loài mười chân, trứng đã thụ tinh được mang theo cố định vào phần phụ bụng cho đến khi chúng nở. Sau khi nở, chúng có thể được phân loại thành một trong bốn loại ấu trùng cơ bản, một phần theo phương thức di chuyển của chúng: nauplius, protozoea, zoea và postlarva. Hầu hết ấu trùng giáp xác mười chân nở ở giai đoạn zoea.
Decapod có ba vùng cơ thể riêng biệt, mỗi vùng được tạo thành từ các đốt hoặc somite: đầu, ngực và bụng. Đầu và ngực hợp nhất và thường được gọi làcephalothorax . Một cặp phần phụ được gắn vào mỗi đốt sống. Hai cặp đầu tiên, râu thứ nhất và thứ hai , bao gồm một cuống và roi phân đoạn, và phục vụ các chức năng cảm giác như khứu giác, xúc giác và thăng bằng. Ba phần phụ đầu còn lại là hàm dưới nghiền nát và nhai hoặc là bộ phận thao tác thức ăn dẹt, nhiều thùy. Các phần phụ ngực trước đóng vai trò là các bộ phận miệng, trong khi các cặp sau là các chân đi bộ hoặc chân trước. Các phần phụ còn lại có thể được biến đổi để bơi, truyền tinh trùng, kẹp móng hoặc thậm chí tạo thành một quạt đuôi bằng đốt cuối.
Xem thêm: Khái quát về bộ hình tôm Euphausiacea
Trên đây Thế giới động vật đã giới thiệu Tất tật về liên bộ giáp xác mười chân Decapoda. Comment ngay ý kiến nhé!
Đăng nhận xét