Trong hệ thống sông ngòi và kênh rạch tại Việt Nam, bên cạnh những loài cá quý hiếm như Cá lăng chấm (Hemibagrus guttatus), thì Cá thát lát là một cái tên vô cùng quen thuộc và gần gũi. Với hình dáng kỳ lạ cùng chất lượng thịt dẻo thơm đặc trưng, loài cá này đã trở thành một biểu tượng ẩm thực của vùng đất phương Nam.
Khám phá thêm hàng trăm loài thủy tộc độc đáo khác tại danh mục các loài cá của chúng tôi để mở rộng kiến thức về thế giới tự nhiên kỳ thú.
1. Cá thát lát (Notopterus notopterus) là cá gì?
Cá thát lát (tên khoa học: Notopterus notopterus) là một loài cá nước ngọt thuộc họ Cá thát lát (Notopteridae). Trong tiếng Anh, loài này thường được gọi là Bronze Featherback bởi hình dáng trông giống như một chiếc lá hoặc lông vũ màu đồng.
Đặc điểm nhận dạng nổi bật nhất của cá thát lát là thân hình cực kỳ dẹp bên, mỏng dần về phía bụng. Miệng cá khá to với mõm ngắn, nhưng điểm kỳ lạ nhất chính là vây hậu môn nối liền với vây đuôi tạo thành một dải vây chạy dọc phần dưới cơ thể, giúp cá có khả năng bơi lùi một cách cực kỳ linh hoạt. Cá thát lát trưởng thành thường có màu xám bạc hoặc nâu đồng, vảy rất nhỏ li ti bao phủ toàn thân.
2. Cá thát lát ăn mồi gì? Tập tính săn mồi âm thầm
Cá thát lát là loài ăn tạp thiên về động vật. Chúng thường hoạt động mạnh vào lúc chạng vạng tối và ban đêm. Thức ăn ưa thích của chúng bao gồm:
- Các loài giáp xác nhỏ như tôm, tép.
- Các loại côn trùng thủy sinh và ấu trùng.
- Cá con, nhuyễn thể và các loài động vật phù du.
"Râu ria" thú vị về tập tính: Cá thát lát có khả năng hít thở không khí trực tiếp bằng cách nổi lên mặt nước và "đớp" khí trời nhờ vào một cấu trúc bóng hơi đặc biệt. Điều này giúp chúng sống sót tốt trong môi trường nước thiếu oxy hoặc các ao tù đọng.
3. Sự khác biệt giữa Cá thát lát và Cá nàng hai (Cá thát lát còm)
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai loài này, nhưng thực tế chúng có sự khác biệt rõ rệt:
- Cá thát lát thường: Thân màu trơn, không có đốm, kích thước thường nhỏ (khoảng 200g - 500g).
- Cá nàng hai (Chitala chitala): Thân có dãy đốm đen hình tròn chạy dọc theo gốc vây hậu môn và đuôi, kích thước có thể đạt tới vài kilogram.
4. Cá thát lát nấu món gì ngon? Tinh hoa chả cá dẻo mịn
Mặc dù cá thát lát có rất nhiều xương dăm nhỏ, nhưng thịt của chúng lại có độ dẻo và độ kết dính cực cao, rất phù hợp để làm chả.
4.1. Chả cá thát lát tươi (nạo thịt)
Đây là cách chế biến tinh túy nhất. Cá tươi được xẻ đôi, dùng muỗng nạo lấy phần thịt trắng, sau đó quết thật kỹ với hành tím băm, tiêu sọ và gia vị. Quá trình quết tay càng lâu, chả cá càng dai và ngon mà không cần bất kỳ loại phụ gia nào.
4.2. Canh khổ qua (mướp đắng) thác lác
Món canh này không chỉ ngon mà còn là bài thuốc giải nhiệt tuyệt vời. Viên chả cá dai ngọt hòa quyện với vị đắng thanh của khổ qua tạo nên một hương vị cân bằng, thanh tao, rất tốt cho sức khỏe tim mạch.
4.3. Cá thát lát rút xương chiên giòn
Đây là món ăn đòi hỏi kỹ thuật cao. Đầu bếp sẽ khéo léo lọc bỏ toàn bộ xương và thịt, chỉ để lại lớp da và đầu cá, sau đó nhồi phần chả cá đã tẩm ướp vào bên trong và đem chiên vàng. Khi ăn, thực khách sẽ cảm nhận được lớp da giòn rụm và phần nhân dai mềm, ngọt lịm.
5. Giá trị dinh dưỡng và kinh tế
Thịt cá thát lát chứa hàm lượng đạm cao, ít mỡ và giàu các khoáng chất như canxi, photpho. Theo y học cổ truyền, cá thát lát có vị ngọt, tính bình, giúp bổ khí huyết, lợi tiểu và rất tốt cho người già, trẻ nhỏ hoặc những người mới ốm dậy.
Hiện nay, cá thát lát không chỉ được đánh bắt tự nhiên mà còn được nuôi rộng rãi trong các ao lồng bè, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người nông dân miền Tây.
6. Kết luận
Cá thát lát (Notopterus notopterus) là một món quà quý giá của sông nước. Dù hình dáng nhỏ bé và nhiều xương, nhưng nhờ sự sáng tạo trong chế biến, con người đã biến loài cá này thành những món ăn đẳng cấp. Việc hiểu rõ tập tính ăn mồi và cách sơ chế sẽ giúp bạn tận hưởng trọn vẹn hương vị tuyệt vời của loài cá này.
Đừng quên truy cập trang chủ Thế Giới Động Vật để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích và chính xác về thế giới động vật muôn màu xung quanh chúng ta!
Nguồn bài viết: Thế Giới Động Vật
Đăng nhận xét