Trong hệ thống nuôi trồng thủy sản đa canh truyền thống tại Việt Nam, bộ tứ "Trắm - Trôi - Mè - Chép" luôn là những cái tên hàng đầu. Trong đó, Cá trôi (tên khoa học: Cirrhinus molitorella) đóng vai trò như một "nhân viên vệ sinh" mẫn cán dưới tầng đáy, giúp cân bằng hệ sinh thái ao nuôi. Không chỉ có giá trị sinh học, cá trôi còn là nguyên liệu thực phẩm bình dân nhưng cực kỳ bổ dưỡng.
Trước khi đi sâu vào tìm hiểu loài cá này, bạn có thể tham khảo thêm về người bạn láng giềng của chúng là Cá trắm cỏ (Grass Carp) hoặc khám phá toàn bộ danh mục các loài cá tại hệ thống của chúng tôi.
1. Cá trôi (Cirrhinus molitorella) là cá gì?
Cá trôi, hay còn gọi là cá trôi trắng, thuộc họ Cá chép (Cyprinidae). Đây là loài cá nước ngọt có thân hình cân đối, thuôn dài, dẹp bên. Đầu cá nhỏ hơn so với thân mình, mõm tù và hơi nhô ra. Một đặc điểm giúp phân biệt cá trôi với các loài khác là miệng dưới nằm ngang, có rãnh ngăn cách với mõm, và đôi râu nhỏ ẩn hiện ở góc hàm.
Vảy cá trôi có kích thước vừa phải, xếp đều đặn với màu xanh thẫm ở lưng và nhạt dần thành màu trắng bạc ở bụng. Trong điều kiện tự nhiên, cá trôi có tốc độ tăng trưởng ổn định và có thể đạt trọng lượng từ 2-5kg sau vài năm sinh trưởng.
2. Cá trôi có mấy loại phổ biến?
Dù tên khoa học Cirrhinus molitorella thường chỉ loài cá trôi trắng (trôi Việt), nhưng trong thực tế chăn nuôi tại Việt Nam, người ta thường phân chia thành 2 loại chính dựa trên nguồn gốc:
- Cá trôi trắng (Cá trôi Việt): Đây là loài bản địa, có thân hình nhỏ nhắn hơn, vảy trắng bạc và thịt rất ngọt. Chúng chịu lạnh tốt hơn các loài cá nhập ngoại.
- Cá trôi Ấn Độ (Cá Rohu): Có tên khoa học là Labeo rohita. Loài này được nhập từ Ấn Độ, có tốc độ lớn nhanh hơn, thân hình sẫm màu hơn và có các chấm đỏ nhẹ trên vảy.
- Cá trôi đen (Cá Mrigal): Cũng có nguồn gốc từ Nam Á, thân dài hơn và thường sống ở tầng nước rất sâu.
3. Cá trôi ăn lửng hay ăn đáy? Tập tính sinh học thú vị
Đây là câu hỏi quan trọng đối với các cần thủ và người nuôi cá. Cá trôi là loài cá ăn đáy điển hình.
Chúng sở hữu cấu tạo miệng nằm ở phía dưới, rất thuận tiện cho việc hớt lớp bùn bề mặt để tìm kiếm thức ăn. Thức ăn ưa thích của cá trôi bao gồm:
- Các chất hữu cơ vụn nát đang phân hủy dưới đáy ao.
- Các loài tảo sợi, tảo đáy và thực vật thủy sinh mềm.
- Động vật phù du và các loại vi sinh vật sống trong lớp bùn.
"Râu ria" thú vị về tập tính: Cá trôi cực kỳ nhạy cảm với nhiệt độ. Khi nhiệt độ nước xuống dưới 10°C, chúng sẽ ngừng ăn và tìm nơi trú ẩn sâu dưới bùn. Ngược lại, vào những ngày nắng ấm, chúng hoạt động rất mạnh. Trong nuôi trồng, cá trôi được nuôi kết hợp với cá trắm cỏ vì chúng sẽ ăn phần chất thải và thức ăn thừa của cá trắm rơi xuống đáy, giúp làm sạch nước ao hiệu quả.
4. Cá trôi làm món gì ngon?
Thịt cá trôi có vị ngọt, tính bình, tuy có nhiều xương dăm nhưng thịt lại rất chắc và thơm nếu biết cách chế biến. Dưới đây là những món ăn "bất hủ" từ cá trôi:
4.1. Cá trôi kho riềng (kho tộ)
Đây là cách chế biến tốt nhất để giải quyết vấn đề xương dăm. Cá được kho kỹ trong nồi đất với riềng, gừng, sả và một chút tương bần. Sau khoảng 5-6 tiếng kho lửa nhỏ, xương cá sẽ mềm nhừ, thịt cá săn lại, thấm đẫm vị cay nồng của riềng, cực kỳ đưa cơm.
4.2. Canh chua cá trôi
Vào mùa hè, bát canh chua cá trôi với dọc mùng, cà chua, dứa và mẻ sẽ giúp giải nhiệt tuyệt vời. Thịt cá trôi trắng ngần, khi nấu canh không bị nát, hòa quyện với vị chua thanh tạo nên hương vị khó quên.
4.3. Cá trôi thính (Cá thính Lập Thạch)
Tại một số vùng như Vĩnh Phúc, cá trôi thường được dùng để làm cá thính. Cá sau khi sơ chế được ướp muối và ủ trong thính ngô, đậu nành rang thơm. Sau một thời gian ủ, miếng cá có vị chua dịu, khi chiên lên thơm nức mũi, là món mồi nhắm thượng hạng.
5. Giá trị kinh tế và ý nghĩa
Cá trôi không chỉ cung cấp nguồn đạm giá rẻ cho người dân mà còn là đối tượng ưa thích của các cần thủ "săn hàng". Cảm giác câu được một con cá trôi lớn rất phấn khích vì loài này có sức ghì cực mạnh và rất khôn ngoan khi mắc lưỡi.
Việc hiểu rõ cá trôi ăn tầng đáy hay tầng lửng giúp người nuôi tối ưu hóa lượng thức ăn và giúp các cần thủ lựa chọn bài mồi phù hợp (thường là các loại mồi thơm, chua hoặc ngũ cốc lên men).
6. Kết luận
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ Cá trôi (Cirrhinus molitorella) là cá gì cũng như những tập tính thú vị của loài cá ăn đáy này. Với giá trị dinh dưỡng cao và khả năng làm sạch môi trường nước, cá trôi xứng đáng có một vị trí quan trọng trong lòng người yêu thiên nhiên và ẩm thực.
Hãy truy cập trang chủ Thế Giới Động Vật để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích về các loài sinh vật xung quanh chúng ta mỗi ngày!
Nguồn bài viết: Thế Giới Động Vật
إرسال تعليق